edycja 2012

Rirkrit Tiravanija

ur. w Buenos Aires w Argentynie w 1961 roku, mieszka i pracuje w Nowym Jorku, Bangkoku i Berlinie

Tajski artysta Rirkrit Tiravanija powszechnie uznawany jest za jednego z najbardziej wpływowych twórców swojej generacji. W swojej działalności artystycznej łączy tradycyjne wykonywanie przedmiotów z publicznymi i prywatnymi akcjami artystycznymi, nauczaniem i innymi formami działalności publicznej i społecznej. Jego instalacje często przyjmują formę pomieszczeń, w których ludzie spędzają razem czas jedząc, gotując, czytając czy grając muzykę. Architektura i struktury, w których się żyje i nawiązuje relacje z innymi ludźmi, stanowią najważniejszy element jego twórczości.
Od lat dziewięćdziesiątych, Tiravanija wpasowuje się ze swoją sztuką w zagadnienia dotyczące etyki społecznego zaangażowania, często zapraszając swoich widzów do zamieszkania w jego pracach i ożywienia ich. W jednej z jego najsłynniejszych serii prac, zapoczątkowanej przez pad thai z 1990 roku wystawionej w Galerii Pauli Allen w Nowym Jorku, Tiravanija całkowicie odrzucił tworzenie dzieł sztuki w tradycyjnym sensie i zamiast tego gotował oraz podawał jedzenie odwiedzającym wystawę. W przeciągu kolejnych lat artysta ignorował zalecane twórcom oddzielenie sztuki od życia, tworząc środowiska przyjazne społecznościom i w żartobliwy sposób oferujące alternatywną przestrzeń dla codziennych zajęć.
Dzieła artysty prezentowane są na licznych wystawach, wśród których wymienić można te samodzielne w Kunsthalle Basel, Muzeum Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku (MOMA) czy Los Angeles County Museum of Art. Podczas 50. Międzynarodowego Biennale w Wenecji w 2003 roku Tiravanija był jednym z kuratorów wystawy Utopia Station, która od tamtego czasu pokazywana była jeszcze w kilku innych miejscach. Artysta jest też laureatem Nagrody Hugo Boss z 2004 roku, przyznawanej przez Muzeum Guggenheima. Tiravanija jest profesorem na Akademii Sztuk Pięknych Uniwersytetu Columbia.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Ludzie potrzebują sztuki, która jest nowoczesna, po to, aby zrozumieć stan i kontekst rzeczywistości, w której żyją.

Czemu tworzysz sztukę?
Po to, aby uczynić ludzi świadomymi ich egzystencji i tego, że żyją z innymi.

Zdjęcie wykonane przez Michaela Mullera. Udostępnione dzięki uprzejmości Sean Kelly Gallery, New York.

Peter Liversidge

ur. w Lincoln w Wielkiej Brytanii w 1973 roku, mieszka i pracuje w Londynie

Punktem wyjścia wszystkich jego prac jest konceptualna praktyka zapisywania propozycji na akcje artystyczne i dzieła sztuki. Liversidge zapisuje te propozycje na starej maszynie do pisania. Powstałe propozycje, opisują różnorodne pomysły – od praktycznych do czysto hipotetycznych, od postulatu „Proponuję pomalować ścianę, na której zawieszone są te propozycje na kolor ciemnej szarości” po „Proponuję utworzyć tamę na Tamizie i zalać City w Londynie”. Dzieła tworzone przez artystę często wykorzystują banalne, codzienne materiały, których zastosowanie jest zmienione lub zawłaszczane na jego własny użytek. Liversidge wierzy, że jego prace są przystępne i zrozumiałe dla wszystkich i że w rzeczy samej potrzebują one widza wraz z jego indywidualną interpretacją propozycji, aby doświadczenie estetyczne mogło zaistnieć w pełni. Pełne zaangażowanie artysty w przestrzeń i społeczność, dla których tworzy swoje propozycje leży u podstaw jego zróżnicowanej i dynamicznej twórczości. Liversidge pracował dla wielu instytucji, m.in. Galerii Tate w 2008, Centre d’art Santa Mònica w Barcelonie w 2008, Bloomberg SPACE w Londynie w 2009, Szkockiej Narodowej Galerii Sztuki Współczesnej (Scottish National Gallery of Modern Art) w 2010, stworzył też projekty dla Festiwalu Europalia w 2007, Art Basel Miami w 2009 oraz parku rzeźb Jupiter Artland również w 2009.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Po to, by zaprosiła go do przyjęcia różnych perspektyw/punktów widzenia.

Czemu tworzysz sztukę?
Po to, by pomogła mi przyjąć różne perspektywy/punkty widzenia.

Anatol Knotek

ur. w 1977 roku, w Wiedniu w Austrii, mieszka i pracuje w Wiedniu

Anatol Knotek jest austriackim artystą i poetą wizualnym. Oprócz malowania, w centrum jego zainteresowań artystycznych znajdują się poezja wizualna, poezja konkretna, instalacje oraz sztuka konceptualna. Skupiając się na frazach, pojedynczych słowach lub czystej formie graficznej liter, Knotek sprowadza te elementy, które składają się na komunikację, do ich najprostszej możliwej formy, redukując wszelkie zakłócenia pomiędzy widownią a komunikatem. Jednym z najważniejszych elementów sztuki Knotka jest jego umiejętność zawierania w pracach szczypty humoru, nawet kiedy odnoszą się one do poważnych tematów. Artyście udaje się stworzyć idealną kombinację lekkości tonu i prowokacyjnego przesłania. Jego prace pokazywane są na grupowych i indywidualnych, międzynarodowych wystawach, a także publikowane w periodykach, gazetach, podręcznikach i antologiach.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Według mnie artysta tworzy coś, co jest dla niego nowe, uwiecznia jakieś aktualne spostrzeżenie na jakiś temat albo zmaganie się z tym tematem, swój punkt widzenia… Tak więc, sztuka może być postrzegana jako rodzaj komunikacji, posługującej się trochę innym słownictwem. Z tego wynika, że ludzie mogą „potrzebować” sztuki tak, jak dobrej rozmowy z przyjacielem. Może ona dać im zrozumienie i poczucie, że ktoś ich rozumie, inspirację oraz radość.

Czemu tworzysz sztukę?
Dla własnego rozwoju a także, jeśli wszystko wychodzi mi tak, jak zaplanowałem, dla uśmiechu – zwykłego, cichego uśmiechu na twarzach widzów.

Egor Kraft

ur. w 1986 roku w Petersburgu w Rosji, mieszka i pracuje w Petersburgu, Moskwie i Wiedniu

W swoich artystycznych poszukiwaniach, Kraft bazuje na osiągnięciach europejskiej i amerykańskiej sztuki konceptualnej, minimalizmu i rosyjskiej awangardy. Interesuje się też współczesną sztuką wideo i medialnym aktywizmem jako środkami ekspresji, a także francuską filozofią i teorią mediów jako podbudową teoretyczną jego sztuki. Kraft fascynuje się również popkulturą, jej semiotyczną analizą i dekonstrukcją jako strategią artystyczną. W epoce całkowitej nadprodukcji obrazów, artysta troszczy się o język obrazu i jego estetykę. Wierzy, że jego celem jest poszukiwanie nowej estetyki i nowego języka obrazu, czerpiących zwłaszcza z procesu dekonstrukcji i przemyślenia na nowo utartych form. I wreszcie, najważniejsze pozostają dla niego egzystencjalne pytania i filozoficzny dyskurs porządku i chaosu. Swoje prace wystawiał w Gerlesborg w Szwecji, w Petersburgu, Moskwie, Kijowie, Amsterdamie i Sydney.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Uważam sztukę za jedną z form komunikacji. Ludzie ze swojej natury chcą być komunikatywni. W tej sytuacji, dlaczegóż by nie zająć się dogłębnie samą komunikacją – tak głęboko, jak to tylko możliwe.

Czemu tworzysz sztukę?
Po prostu czuję potężny impuls i pragnienie komunikacji.

Zdjęcie wykonane przez Hanka Willisa Thomasa

Christine Wong Yap

ur. w 1977 w Kalifornii w USA, mieszka i pracuje w Nowym Jorku w USA

Christine Wong Yap jest interdyscyplinarną artystką tworzącą instalacje, rzeźby, multiple, prace na papierze, podejmujące tematykę optymizmu i pesymizmu. Jej prace badają paradoks tego, w jaki sposób codzienne materiały i sytuacje mogą dać początek irracjonalnym oczekiwaniom, emocjom i doświadczeniom. Głównymi odniesieniami są tu język, światło i ciemność oraz psychologia. Artystka używa bardzo bezpośrednich technik, odwołań do kultury obrazkowej oraz codziennych materiałów. Zainspirowana konceptualistycznymi strategiami, fenomenologią i psychologią, twórczość Yap ma charakter eksperymentalny i jest jedyna w swoim rodzaju, jednak tworzona za pomocą tanich środków i szczera w wyrazie. Jej prace były ostatnio wystawiane w Untitled Gallery (Manchester, Wielka Brytania), Project Space Leeds (Leeds, Wielka Brytania), Steven Wolf Fine Arts (San Francisco, Stany Zjednoczone) i Galerii Jenkins Johnson (Nowy Jork, Stany Zjednoczone). W roku 2011, artystka otrzymała grant na badania z Fundacji Jerome.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Poprzez uwagę widzów, dzieła sztuki są niczym naczynia, które dają początek doświadczeniu estetycznemu. Jako takie, mogą pośredniczyć w tworzeniu związków, które przekraczają czas i przestrzeń. Ponadto, patrzenie na dzieła sztuki buduje i udoskonala nasze zdolności percepcyjne i intelektualne, jak również stwarza okazję do przeżycia doświadczenia zwanego w psychologii przepływem (tzn. uskrzydlenia, którego doświadczamy angażując się w jakieś działanie).

Czemu tworzysz sztukę?
Satysfakcja, wspomniane doświadczenie przepływu i społeczne zaangażowanie składają się na szczęście i subiektywne samopoczucie. Czerpię satysfakcję z tworzenia mojej sztuki – ona nadaje cel i znaczenie mojemu życiu i wszystkiemu, co robię. W procesie konceptualizacji i tworzenia sztuki odnajduję ów stan skupienia i uskrzydlenia. Wchodzę w relację z innymi ludźmi, ideami, materiałami i formami poprzez estetyczne doświadczenia i dialogi.

Susan O’Malley

ur. w 1976 w Mountain View, w Kalifornii, w USA, mieszka i pracuje w rejonie Zatoki San Francisco w USA

W swoich społecznie zaangażowanych projektach, Susan O’Malley używa prostych i łatwo rozpoznawalnych narzędzi, służących przyciągnięciu i zaangażowaniu widza – wygłaszając pełne mocy przemowy, prosząc o radę nieznajomych, tworząc pokoje wypełnione inspirującymi plakatami, wrzucając ulotki do skrzynek pocztowych okolicznych mieszkańców, organizując konkursy rysunkowe w szkołach średnich. Dzięki tym działaniom oferuje wgląd w dobrze zrozumiane i czasem zabawne codzienne interakcje. Pragnąc zmienić te rutynowe interakcje w coś wznioślejszego, projekty O’Malley opierają się na wymianie pomiędzy nią a innymi ludźmi podczas tworzenia dzieła sztuki. Ostatecznym celem projektów O’Malley jest wzbudzić nadzieję, optymizm i poczucie jedności w naszym życiu. Mieszkająca w rejonie Zatoki San Francisco O’Malley uzyskała dyplom magistra sztuk pięknych Akademii Sztuk Pięknych California College of the Arts w zakresie projektów społecznościowych. Zarówno jako artystka, jak i jako kurator, brała udział w programach i wystawach w rejonie Zatoki San Francisko oraz w projektach międzynarodowych w Danii i Polsce.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Potrzebujemy sztuki w naszym współczesnym życiu, ponieważ sztuka jest odbiciem naszego świata. Sztuka jest w stanie zmienić to, w jaki sposób widzimy i myślimy o Wszystkim, co nas otacza – czy będzie to oznaczało dostrzeżenie piękna i jedności dnia codziennego, czy też przebudzenie i dostrzeżenie niesprawiedliwości na świecie.

Czemu tworzysz sztukę?
Tworzenie sztuki daję mi odwagę, by się odsłonić – rozmawiać z nieznajomymi, stawiać się w dziwacznych sytuacjach, poznawać nowych ludzi itd. Jest to praktyka możliwości i odkrywania – mogę nie mieć odpowiedzi na pewne pytania, ale mogę tworzyć powiązania, zadawać pytania i aktywnie coś tworzyć.

Alicia Eggert

ur. w 1981, w New Jersey w USA, mieszka i pracuje w Portland, w Maine, w USA

Eggert jest interdyscyplinarną artystką, której prace najczęściej przybierają formę ruchomych, interaktywnych rzeźb, niejednokrotnie wykorzystujących pojęcie czasu. Artystka często używa języka i czasu, jako swoich materiałów. Wynalazca Charles Babbage powiedział kiedyś: „Maszyny nauczono arytmetyki zamiast poezji”. W pewien sposób, artystka stara się nauczyć maszyny poezji. Uczy je zachowywania się nierozsądnie. Podobnie jak przypadkowo znalezione przedmioty, język pisany przemawia do pragnienia artystki dostarczenia widowni sztuki bardzo przystępnej. Słowa i frazy, które intrygują ją najbardziej, to te odnalezione w codziennym słownictwie, proste słowa, które mają wiele definicji i dzięki temu posiadają wiele warstw znaczeniowych. Ukazanie takich słów lub fraz w trzech wymiarach umożliwia rozłożenie ich na czynniki pierwsze, a następnie ponowne złożenie i rozłożenie tych pojęć w czasie lub w wyniku interakcji widzów z dziełem. Ponieważ praktyka twórcza Eggert opiera się na koncepcie, nie na procesie, jej najlepsze prace powstają w wyniku kolaboracji. Współpraca z innymi artystami pozwala jej dzielić się doświadczeniem, radością i podnieceniem, odpowiedzialnością i sukcesem z innymi osobami. Ostateczny produkt jest także kolaboracją – tym razem kolaboracją twórczyni z widownią. W ostateczności, praca artystki należy tak samo do widza jak do niej samej. Prace Eggert pokazywano w Triennale Design Museum w Mediolanie, na konferencji SIGGRAPH Asia w Hong Kongu, w Portland Museum of Art w Maine, w Everson Museum of Art w Syracuse, a także w instytucjach w Kanadzie, Nowym Jorku, Filadelfii, Bostonie i Seattle, Saint Louis, Buffalo. W tym roku jej prace będą prezentowane podczas Międzynarodowego Sympozjum na temat Sztuki Elektronicznej w Albuquerque Museum of Art and History, a także na 16 Annual Sculpture by the Sea w Sydney, w Australii. Artystka jest adiunktem na Akademii Sztuk Pięknych Bowdoin College w Maine.

Po co współczesnemu człowiekowi sztuka?
Ludzie potrzebują sztuki z tych samych powodów, dla których potrzebują religii. Potrzebują jej, by rzuciła nowe światło na ich codzienną rzeczywistość, by pozwoliła im ujrzeć świat z innej perspektywy, by zachęciła ich do przemyślenia priorytetów i przede wszystkim, by zainspirowała ich do zastanawiania się i zadawania pytań, które w ostatecznym rozrachunku nie mają odpowiedzi.

Czemu tworzysz sztukę?
Dla mnie tworzenie sztuki oznacza testowania granic możliwości, nadawanie materialnej formy nieuchwytnym ideom. Myślę o jakiejś idei, zastanawiam się, czy zrealizowanie mojego pomysłu jest możliwe, pracuję z innymi nad rozwiązaniem tego problemu i stwarzam coś, co beze mnie by nie zaistniało. Pozwalając sobie na takie zastanowienie, mam nadzieję zachęcić innych, bo podążyli za moim przykładem.

Galeria Rusz: Joanna Górska i Rafał Góralski

Oboje ur. w 1973, mieszkają i pracują w Toruniu

Galeria Rusz to grupa artystyczna specjalizują się przede wszystkim w kreowaniu i prezentacji sztuki w przestrzeni miejskiej. Od 1999 roku artyści prowadzą własną galerię bilbordową (przy Szosie Chełmnińskiej 37 w Toruniu), gdzie pokazują własne prace, jak i prace zaproszonych gości. Jest to najdłużej działający projekt tego typu na świecie, prezentujący non stop sztukę na jednym bilbordzie. Grupa tworzy zarówno plakaty bilbordowe, murale, realizuje akcje plakatowe, jak i przeprowadza interwencje oraz akcje społeczne w przestrzeni miasta. Do chwili obecnej artyści zrealizowali ponad 200 artystycznych bilbordów. Ich prace dotyczą zarówno sfery indywidualnej, jednostkowej (którą można określić w uproszczeniu jako psychologiczną), jak i sfery zewnętrznej, zbiorowej (którą można w uproszczeniu określić jako socjologiczną). Ten podział jest czysto umowny, nieostry i ma zadanie podkreślenie faktu, że starają się w swojej twórczości przedstawiać skomplikowaną sytuację człowieka – indywidualnej jednostki oraz członka zbiorowości, z wszelkimi z tego faktu wypływającymi zależnościami. W swoich pracach proponują widzowi nową ramę interpretacyjną do odbioru pewnych wycinków rzeczywistości. Namawiają odbiorcę do „przeramowania” widzenia pewnych zjawisk i aktywnego manipulowania ramami znaczeniowymi, w jakich dane zjawisko będzie interpretowane.
Artyści Galerii Rusz byli wielokrotnie nagradzani i otrzymywali stypendia twórcze m. in prestiżowe Stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska” w roku 2009. W roku 2007 byli nominowani do Nagrody Fundacji Deutsche Bank „Spojrzenia 2007”. Brali udział w wielu wystawach w Polsce i za granicą m. in. w 2009 w wystawie „Take a look at me now” w Sainsbury Centre for Visual Arts w Norwich w ramach Polska! Year w Wielkiej Brytanii.

Do czego współczesnemu człowiekowi potrzebna jest sztuka?
Sztuka może służyć do głębszego spojrzenia na siebie i innych. Może być podróżą na głębszy poziom rzeczywistości. Współczesnemu człowiekowi taka podróż jest bardzo potrzebna by komunikować się z samym sobą, jak i ze światem zewnętrznym.

Dlaczego tworzycie sztukę?
Ponieważ chcemy poRUSZać siebie i innych.